1965. Ένας γοητευτικός και ταλαντούχος νέος της καλών τεχνών γνωρίζει έναν σπουδαστή Αρχιτεκτονικής, τον Roger Waters. H αγάπη τους για την μουσική δημιουργεί την ιδέα για ένα συγκρότημα. Μαζί με τους έτερους αρχιτέκτονες και φίλους του Roger, τους Nick Mason στα ντραμς και Richard Wright στα πλήκτρα, οι τρεις τους είχαν ήδη κάνει κάποια δειλά βήματα και αυτοσχεδίαζαν χωρίς όμως να γεννηθεί τίποτα ιδιαίτερο. Ο μυστήριος και πνευματώδης κιθαρίστας και τραγουδιστής, εισχωρεί στην παρέα τους και δημιουργείται το συγκρότημα. Από την πρώτη στιγμή με φυσικό τρόπο αναλαμβάνει την θέση του ηγέτη της μπάντας καθώς έγινε αμέσως ευδιάκριτο το μουσικό του χάρισμα στη σύνθεση, που δεν είχαν οι άλλοι τρεις. Η στιγμή που όρισε την ανάληψη των ηνίων ήταν όταν ονόμασε το συγκρότημα. Εμπνευσμένος από δύο αγαπημένους του Αμερικάνους μουσικούς της μπλουζ, τους Pinkey Anderson & Floyd Council…
Ο νεαρός ζωγράφος παίρνει από το χέρι τους τρεις αρχιτέκτονες δείχνοντας τους τον δρόμο προς το… δημιουργικό σχέδιο. Βάζοντας στο μείγμα τις επιρροές του από την surf rock, την jazz και την ψυχεδελική rock που τότε ήταν το πιο πρόσφατο και καυτό trend. Το όραμα του Syd Barrett για εκτεταμένα ορχηστρικά παιξίματα, μεταξύ των διασκευών που παίζανε, εξελίχθηκε σε έναν ψυχεδελικό ήχο, επηρεασμένο στη δομή του από την φιλοσοφία της jazz που τους καθιέρωσε ως το πρώτο όνομα στο φημισμένο ‘’UFO Club’’ του Λονδίνου και της underground ψυχεδελικής σκηνής. Aυτό που ως φυσική εξέλιξη είχε μείνει, ήταν η σύνθεση και ηχογράφηση δικών τους κομματιών…
ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΞΕΚΙΝΑ
“Arnold Layne” ονομαζόταν το πρώτο single, αλλά και ο τολμηρός cross-dresser -εν δυνάμει τραβεστί- το 1967(!!!) παρακαλώ, που έκλεβε εσώρουχα από μπαλκόνια και πρωταγωνιστούσε στην πρώτη του συνθετική στιγμή δόξας. Καθώς κανένα από τα υπόλοιπα μέλη δεν είχε εξελίξει ακόμα συνθετικές ικανότητες…
«Λάτρευα την δουλειά του υπήρξε έμπνευση για την στιχουργικότητα μου, ο Syd είχε μια φύση που ήταν αλλού και αυτό με ιντρίγκαρε πολύ».
David Bowie
Μετά από ένα trip χάριν στο LSD, ο Barret ισχυρίζεται πως είδε ένα κορίτσι να παίζει ανέμελα στην εξοχή, αυτή ήταν η Emily που μεταφέρθηκε στο δεύτερο σινγκλ της μπάντας και την πρώτη τους μεγάλη επιτυχία “See Emily Play”. Ένα τρίλεπτο αριστούργημα με pop δομή και ευχάριστη μελωδία που κατάφερε να χωρέσει τα πρώτα ψυχεδελικά στοιχεία, τα οποία μετέπειτα όρισαν το πρώτο δίσκο τους. Για την slide τεχνική στην κιθάρα που παρήγαγε αυτόν τον ήχο σαν κλάμα γλάρου στο σόλο, ο Barrett χρησιμοποίησε αναπτήρα zippo, ιδιοφυές το λιγότερο. Το κομμάτι αυτό φανέρωσε τα στίγματα που οδήγησαν στο…
TO ΙΕΡΟ ΔΙΣΚΟΠΟΤΗΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΗΣ ΡΟΚ
Αργότερα, στο 1967, στην πιο παραγωγική του περίοδο -παρέα με τα παραισθησιογόνα- δημιουργεί σχεδόν εξολοκλήρου τον πρώτο δίσκο των Pink Floyd, “Piper at the Gates of Dawn”. Ηχογραφήθηκε στα στούντιο του Abbey Road, στη διπλανή πόρτα ταυτόχρονα με τους Beatles, που ηχογραφούσαν το αριστούργημα τους ‘’Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band’’. Με τον McCartney να ρίχνει κλεφτές ματιές…
Ο δίσκος δεν έχει την παραμικρή σύνδεση με τα μετέπειτα δημοφιλή έργα του συγκροτήματος. Αποτελεί ένα ψυχεδελικό ταξίδι συνθετικών υπερβάσεων που διαλύει και παραβαίνει εμφατικά τους κανόνες των συμβατικών συνθέσεων στην δημοφιλής μουσική. Μια διοπτρική ματιά στον υπέροχο σουρεαλιστικό πνευματικό κόσμο του Barrett, έναν κόσμο παιδικής αθωότητας και περιέργειας από όπου και αντλείται η προσωπικότητά του. Εμπνευσμένος από τις μεγάλες του συγγραφικές αγάπες Tolkien και αδέρφια Grimm, με διαγωγό της δημιουργικότητας του το LSD, πειραματίζεται με εξωγενή στοιχεία πέρα των οργάνων για ενίσχυση των ήχων και της ατμόσφαιρας. Προβαίνει σε άκρως πρωτοποριακές για την εποχή τεχνικές ηχογραφήσεις, με τον Roger Waters από δίπλα να… κρατάει σημειώσεις. Η πολυχρωμία του καλύπτει ένα ευρύ φάσμα μουσικών επιρροών, όπως jazz, surf rock, psychedelic, pop και φυσικά rock. Το μουσικό όραμα του Syd Barrett, που ιδανικά ακούγεται ολόκληρο, δημιουργεί την πλέον ξεχωριστή εμπειρία στον ανυποψίαστο ακροατή και σήμερα, 50 χρόνια μετά, το άκουσμα δεν έχει χάσει ούτε στάλα από την φρεσκάδα που είχε και τότε. Θεωρείται πλέον κειμήλιο της εποχής και ακρογωνιαίος λίθος της ψυχεδελικής rock.
«Πάμε να δούμε αυτό τον τύπο των Pink Floyd με την κιθάρα;»
Pete Townshend, κιθαρίστας των The Who, απευθυνόμενος στον Eric Clapton.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Κατά τη διάρκεια της περιοδείας που συνόδεψε την κυκλοφορία του δίσκου, η συμπεριφορά του Barrett άρχισε να αλλάζει και να γίνεται παράξενη. Ο εθισμός του στα ναρκωτικά είχε φτάσει στα όρια και οι συνέπειες από την υπερβολή του στην χρήση LSD ήταν καταστροφικές για την πνευματική του σταθερότητα. Το συγκρότημα δεν μπορούσε να τον αντέξει άλλο, κυρίως την ασυνέπειά του στις συναυλίες. Έτσι αποφάσισαν να επιστρατεύσουν έναν φίλο του Syd, τον David Gilmour, ως πέμπτο μέλος και δεύτερο κιθαρίστα, ώστε να καλύπτει εκείνον. Το 5μελές σχήμα και η ιδέα αυτή κράτησε ελάχιστα, ώσπου μια ημέρα πριν από επικείμενη συναυλία, τα μέλη της μπάντας απλώς αποφάσισαν να μην πάρουν τον Barret μαζί τους και μοιραία να τον αποπέμψουν εις το πυρ το εξώτερον. Οι λόγοι δεν ήταν μόνο η πνευματική κατάρρευση του Syd…
Η δισκογραφική εταιρεία υπό τoν μανδύα που λέγεται managers είχε περικυκλώσει το συγκρότημα με ασφυκτική πίεση για άλλο ένα σινγκλ-επιτυχία. Όπως είναι αντιληπτό, το βάρος έπεσε στον Syd. Όπως είχε πει «διάφοροι άρχισαν να με περιτριγυρίζουν μετά τον δίσκο» και δεν το άντεχε αυτό η πραγματικά ευαίσθητη και ευάλωτη προσωπικότητά του. Το ποιόν και ο χαρακτήρας του μπορεί να παρομοιαστεί και με τον ήρωα Peter Pan. Εκ φυσικού του ένας εξωστρεφής και χαρούμενος άνθρωπος, που ήθελε απλά «να χοροπηδάει πάνω κάτω με την κιθάρα του όλη μέρα», διακατεχόταν από μια άκρως γοητευτική για όλους όσους βρίσκονταν γύρω του παιδικότητα. Το γεγονός που τον επηρέασε περισσότερο στο να γίνει εσωστρεφής, παράξενος και μέρα με τη μέρα πιο εθισμένος στα ναρκωτικά, ήταν η πίεση.
Από τα underground κλαμπ του Λονδίνου βρέθηκε στην μέση ενός στημένου πανηγυριού από την αδηφάγα μουσική βιομηχανία που ήθελε να τον κάνει ποπ σταρ και εμπορικό προϊόν κερδοσκοπίας. Ο ρομαντικός Syd δεν μπορούσε να διαχειριστεί την πιεστική ανάσα στο σβέρκο του, δεν τον ένοιαζε και δεν κατανοούσε την έννοια celebrity. Ναι μεν υπήρξε από τα πρώτα θύματα των παραισθησιογόνων μαζί με τους Brian Wilson και Brian Jones στη μουσική, όμως από την άλλη, πολλά χρόνια πριν τον Kurt Cobain, ο «Πίτερ Παν» της ροκ μουσικής ήταν το πρώτο θύμα του ψυχολογικού βιασμού και πολέμου που δέχονται οι μουσικοί από την βιομηχανία του θεάματος. Η ίδια βιομηχανία που παρακαλάει για νέα ταλέντα, στέρησε από τον χώρο της το πιο λαμπρό διαμάντι της εποχής…
Ήταν Ιούνιος του 1975, όταν τα μέλη των Pink Floyd βρίσκονταν στα ιστορικά στούντιο ‘’Abbey Road’’ για τις ηχογραφήσεις του album “Wish You Were Here”. Για εκείνον το δίσκο, το πέπλο της πίεσης ήταν βαρύτερο από ποτέ, καθώς η τελευταία τους δουλειά το ‘’Dark Side Of The Moon’’ ξεπέρασε τα πιο τρέλα τους όνειρα με τέτοια επιτυχία που τους μετέτρεψε εν μία νυκτί σε παγκόσμιους rock stars. Έτσι λοιπόν, για να παραμείνουν τέτοιοι και να ικανοποιήσουν και τις δικές τους φιλοδοξίες, έπρεπε να δημιουργήσουν κάτι ανάλογο, αν όχι σπουδαιότερο.
Ο πλέον στιχουργικός ηγέτης της μπάντας Roger Waters όπως και στους υπόλοιπους δίσκους παίρνει τα εύσημα για την θεματική ιδέα και στόχευση του δίσκου. Εδώ αποφασίζει η κεντρική ιδέα του άλμπουμ να είναι γύρω από την ‘’απώλεια’’ με πινελιές τα ‘’Have a Cigar’’ και ‘’Welcome to The Machine’’, που εκφράζουν δριμύ κατηγορώ στη μουσική βιομηχανία και την καταπίεση που ασκεί στους μουσικούς. Αμφότερα τα θεματικά επίκεντρα εστιάζουν στην απομόνωση και στην εσωτερική διαφυγή και βασίζονται στον ξεπεσμένο ηγέτη τους Syd Barrett, ένα από τα πρώτα θύματα των παραισθησιογόνων στη μουσική, τον οποίο είχαν αποπέμψει λίγα χρόνια νωρίτερα. Μια προσπάθεια εξιλέωσης για τις ενοχές που, όπως δηλώνει ο drummer Nick Mason, ένιωθαν εξαιτίας της απότομης αποκοπής του Syd από την μπάντα. Είχαν να τον δουν 7 ολόκληρα χρόνια.
Την 5η μέρα του Ιουνίου το συγκρότημα βρίσκεται σε διαδικασία ηχογράφησης και μίξης του επικού “Shine Οn Υou Crazy Diamond”, όταν ένας άγνωστος επισκέπτης κάνει την εμφάνιση του στα άδυτα του Abbey Road και αρχίζει να περιπλανιέται στο στούντιο. Ψηλός με αρκετά περιττά κιλά, δίχως μαλλιά και με ξυρισμένα φρύδια, κρατούσε μια πλαστική σακούλα… Tο κενό του ανέκφραστο βλέμμα γέμισε με απορίες τα μέλη της μπάντας. Κανένας τους δεν ρώτησε ποιος ήταν αυτός ο τύπος και τι έκανε μέσα στο στούντιο, θεώρησαν πως ήταν απλώς ένας τεχνικός. Ο Richard Wright αγνόησε την παρουσία του, πιστεύοντας πως απλά είναι κάποιος γνωστός του Waters. Μετά από 45 ολόκληρα λεπτά, κατά τη διάρκεια των οποίων κανένας να είχε δώσει ιδιαίτερη σημασία, ο περίεργος άγνωστος πλησίασε το booth μίξης και με μια οδοντόβουρτσα στα χέρια προσπαθούσε να βουρτσίσει τα δόντια του, κρατώντας την σταθερή όσο χοροπήδαγε στεκούμενος. Ο David Gilmour γυρίζει και απευθύνεται στον Nick Mason και τον ρωτάει:
«Τον αναγνωρίζεις;»
Ο Mason κουνάει το κεφάλι αρνητικά και απλά ανασηκώνει τους ώμους του αμήχανα προτού ο Gilmour λύσει την απορία όλων:
«Αυτός είναι, είναι ο Syd»
Tην ίδια στιγμή, ο Richard Wright ξαναμπαίνει στο στούντιο και αντικρίζει τους Waters και Gilmour σε κατάσταση σοκ, πνιγμένους στα δάκρυά τους, μην μπορώντας να τα συγκρατήσουν μπροστά στην θεά της παρακμής και της αγνώριστης εικόνας του πάλαι ποτέ χαρισματικού ηγέτη και παιδικού φίλου τους.
Δεν είχε μείνει τίποτα από εκείνον τον ταλαντούχο και γοητευτικό νέο που το ψυχεδελικό του όραμα λειτούργησε σαν ο σπινθήρας που εκτόξευσε την μπάντα σε τροχιά επιτυχίας δίχως γυρισμό. Τίποτα σχεδόν, παρά ένα κενό χαοτικό βλέμμα από εκείνον τον σπουδαστή Καλών Τεχνών που ηγήθηκε τριών αρχιτεκτόνων, εκείνον τον τρελό ζωγράφο που έδειξε στους ορθολογικούς γραμμικούς σχεδιαστές πώς να είναι πάντα παιδιά, πώς να δημιουργούν, πώς να ζουν, όντας και μάλιστα ο πιο μικρός. Το μόνο που απέμεινε από τον πάλαι ποτέ χαρούμενο συνθέτη, κιθαρίστα, τραγουδιστή και ζωγράφο, ήταν οι αναμνήσεις και το μεγαλύτερο γιατί και το πιο βασανιστικό ”αν” στην ιστορία της rock μουσικής…
Την ίδια ημέρα, μετά τις ηχογραφήσεις, θα λάμβανε χώρα η τελετή γάμου του David Gilmour, ο Syd παραβρέθηκε διακριτικά. Όμως, χωρίς να το αντιληφθεί κανένας, αποχώρησε πριν την ολοκλήρωση του μυστηρίου. Ήταν η τελευταία φορά που τον αντίκρισαν οι Pink Floyd μέχρι και τον θάνατό του, το 2006.
Ο Nick Mason, λίγα χρόνια μετά το συμβάν, δηλώνει πως: «Όταν σκέφτομαι το περιστατικό, μπορώ ακόμα να δω τα μάτια του, αλλά όλα τα υπόλοιπα ήταν διαφορετικά». O πιανίστας Wright, όντας φίλος, αλλά και μεγάλος θαυμαστής του Barrett, παραδέχεται πως ξέσπασε και εκείνος σε λυγμούς ιδίως στη σκέψη της απίστευτης σύμπτωσης να κάνει την εμφάνιση του απροειδοποίητα, 7 χρόνια μετά, κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου κομματιού. Το “Shine On You Crazy Diamond” είναι μια ωδή στο πνεύμα και την προσωπικότητά του και είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στον Syd, σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα λυρισμού που έπιασε ποτέ ο Roger Waters…